ZLATNA ŽILA ISTOČNE SRBIJE Posle mnogo godina istraživanja, u planu je javna rasprava o gradnji rudnika u okolini Žagubice

BizPortal/Stanko Stamenković | 14:35 | 11.01.23 Biz info

Potraga za plemenitim metalom se nastavlja.

Foto: Shutterstock

Rudnici zlata u Srbiji, ili oni koji su u fazi istraživanja uvek su, razumljivo, bili zanimljivi i građanima i državi i investitorima. Priča o ovom plemenitom metalu ponovo je aktuelizovana izjavom Aleksandra Vučića, predsednika Srbije, koji je krajem prošle godine rekao da je u našoj zemlji pronađeno sasvim novo nalazište zlata.

I dok nije poznato na kojoj tačno lokaciji se to zlato nalazi, ovih dana se u javnosti ponovo pominje i nalazište zlata kod Žagubice, koje je, prema rečima stručnjaka, trenutno u fazi izrade elaborata o tamošnjim rezervama.

Žagubica, preciznije, prostor „Potaj Čuka – Tisnica” odavno je zanimljiv firmama koje sa bave istraživanjem rude plemenitog metala. Još 2011. godine, mediji su izveštavali o obimnim radovima koje tamo sprovodi firma „Avala risorsis” i da je otkriveno zlato koje po svom tipu pojavljivanja podseća na ono koje je otkriveno u američkoj državi Nevada. Prilikom bušenja i istraživanja zemljišta tada je bilo zaposleno oko 100 ljudi iz Žagubice i okoline, a prema izveštajima, zlato je otkriveno na 200, 300, pa čak i 500 metara dubine. Istraživanja su trajala sve do 2017. godine.

Kako da sve bude ekološki prihvatljivo?

Dugo se nije pisalo o ovim istaživanjima, sve dok u septembru 2021. godine Ministarstvo građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture nije objavio rani javni uvid elaborata za eksploataciju zlata na istražnom prostoru „Potaj Čuka – Tisnica“.

– Ležišta zlata budućeg rudnika „Potaj čuka – Tisnica” nalaze se u jugoistočnom delu Opštine Žagubica. Istražni prostor obuhvata i deo Opštine Majdanpek. Predviđeno je da se ruda zlata eksploatiše putem površinskih kopova. Prerada oksidne rude vršiće se metodom luženja. Prerada rude obuhvata drobljenje, mlevenje, luženje i druge procedure radi dobijanja zlata. Kompleks rudnika će sadržati, pored kopova i postrojenja za luženje na gomili, postrojenja za drobljenje i aglomeraciju, ADR postrojenje, odlagališta jalovine iz kopova – piše, između ostalog, u elaboratu.

Tu se navodi i da se ležišta zlata se nalaze u severozapadnom delu Timočkog magmatskog kompleksa u Istočnoj Srbiji i pripadaju širem području takozvanog zlatnog karpatskog prstena, kao jednog od najperspektivnijih „zlatonosnih“ područja.

Deo elaborata je posvećen i natrijum cijanidu, koji je neophodan za dobijanje zlata iz rude, što je i najsporniji deo proizvodnog procesa, i više puta je kritikovan od strane ekoloških udruženja. Tvorci elaborata ističu da će transport i skladištenje cijanida biti u skladu sa međunarodnim kodeksom za upravljanje cijanidom, kako bi se osigurala bezbednost i zaštita životne sredine.

Kanađani najavljuju nastavak radova

– Predviđa se dvostruka geomembrana ispod unutranjeg bazena za preradu, pri čemu je duga geomembrana predviđena radi detekcije i potpunog sprečavanja curenja otpadne vode iz bazena – navodi se u elaboratu, kao i podatak da se metoda „luženja zlata cijanidom“ primenjuje u 400 postrojenja za preradu širom sveta, i to u zemljama poput SAD-a, Finske, Australije i Kanade.

Ističe se i da savremena tehnologija koristi cijanid za proizvodnju plemenitih metala isključivo u zatvorenom sistemu i čitav proces ekstrakcije se kontinuirano i u potpunosti prati digitalno i da Evropska unija takav proizvodni proces smatra najboljom dostupnom tehnikom.

Prema postojećim informacijama, mada zvanična brojka nije objavljena, na području „Potaj Čuka – Tisnica” postoji 19 tona rude zlata.

Ovih dana, kanadska kompanija „Dandee precious metals”, pod čijim okriljem radi Avala risorsis, saopštila je da je dobila dozvolu za istraživanje na prostoru Čoka Rakita, kao i da će inicijalne rezultate sa tog terena imati već ovog meseca. Takođe, prema poslednjim informacijama, javna rasprava oko otvaranja Rudnika „Potaj Čuka – Lisnica” trebalo bi da se održi do kraja juna ove godine.