- Frankendžet je potpuno operativan i spreman za borbene zadatke - objavila je Zajednička kancelarija za F-35 (JPO) u najnovijem izveštaju.

Ovaj nesvakidašnji projekat započeo je 2014. godine kada je F-35A prilikom priprema za trenažni let iz baze Eglin na Floridi doživeo težak kvar motora.

Letelica, poznata pod oznakom AF-27, zadobila je ozbiljna oštećenja na stražnjem delu, a istraga je pokazala da su se komadi rotora motora raspršili kroz kućište ventilatora, probili rezervoar goriva i hidraulične vodove, te izašli kroz gornji deo trupa, izazvavši požar koji je progutao dve trećine aviona.

Godinama kasnije, u junu 2020, drugi F-35A, ovaj put sa oznakom AF-211, teško je oštećen prilikom sletanja u vazdušnu bazu Hil u Juti, kada je otkazao prednji stajni trap.

Nakon dva ozbiljno oštećena aviona, američko vazduhoplovstvo je ostalo sa upotrebljivim prednjim delom aviona AF-27 i stražnjim AF-211, što su delovi koji pojedinačno koštaju 75 miliona dolara.

ABD Hava Kuvvetlerinin “Frankenjet” diye adlandırdığı uçak, kazalarda düşmüş iki F-35’in parçalarından birbirine dikilmiş, şu anda görevde ve savaşa hazır.

F-35 Ortak Program Ofisi’nden (JPO) dün yayınlanan bir raporda, “’Frankenjet’” tamamen çalışır durumda ve savaş… pic.twitter.com/asLQOF59qg

— TÜRK DEGS / TURK MAGS (@turkdegs) April 10, 2025

Umesto da oba aviona budu otpisana, stručnjaci su 2022. godine odlučili da iskoriste ono što je ostalo, da spoje prednji deo jednog i zadnji drugog.

Tako je nastao prvi F-35 "Frankendžet", čime je floti vraćen još jedan operativan avion, uz znatnu finansijsku uštedu.

- Ovo je prvi takav slučaj u istoriji. Delovi F-35 mogu da se teoretski odvoje i ponovno spoje, ali to dosad nikada nije učinjeno - rekao je Skot Tejlor, glavni inženjer mehanike u kompaniji "Lokid Martin", piše B92.

Radovi su izvedeni u bazi Hil, a za ovaj jedinstveni projekat razvijeni su i potpuno novi alati, oprema i metode sastavljanja.

Nakon gotovo dve i po godine rada, u januaru 2025. "Frankendžet" je poleteo prvi put, sleteo je u fabriku Lokid Martina u Fort Vortu u Teksasu, gde su obavljena dodatna testiranja.

Krajem marta "Frankendžet" je ponovo stigao u bazu Hil i vraćen je u 388. lovačku eskadrilu, istu kojoj je pripadao originalni AF-211.

BONUS KLIP Pogledajte vesti o EXPO2027:

Za najnovije biznis vesti iz Srbije i sveta, pratite nas na našoj Instagram stranici